Blog André Swart | Allergische reacties
Er zijn collega’s die allergische reacties krijgen bij de woorden ‘onderzoek doen’. Ze roepen snel: ‘Niks voor mij!’. Het beeld dat leeft bij deze collega’s is dat onderzoek doen solitair achterkamertjeswerk is. Vele uren alleen zwoegen, met veel moeite een onderzoeksplan bedenken, onderzoeksvragen opstellen, instrumenten bedenken, data generen, analyseren, etc. Op mijn beurt vraag ik dan: ‘Doe je wel eens een check-out of een exit-poll?’ Gewoon om te horen of je studenten een leuke les hebben gehad of dat ze iets hebben opgestoken van het afgelopen uur. Ja, dat gebeurt vaak of soms zelf altijd!
Een exit poll of check out; dat is ook onderzoek doen
Voor LIO’s en DIO’s (docenten in opleiding) mag ik onderzoek begeleiden als schoolopleider. Sinds twee jaar is daar een nieuwe vorm van onderzoek doen in de klas en deze heet LESSON STUDY: een wetenschappelijk verantwoorde manier van onderzoek doen, waarbij de ontwikkeling van het onderzoek niet heel veel meer voorstelt dan een uitgebreide exit poll maken. De docent mag doen wat hij/zij het beste kan, namelijk een kwalitatief goede les voorbereiden. De methode van Lesson Study loodst de docent stapsgewijs door het onderzoeksproces heen zonder dat het onderzoek ontworpen hoeft te worden.
Lesson Study geeft inzicht in de beleving van studenten
De Lesson Study methode is een onderzoek-format, zeg maar een soort invuloefening. Daarbij zit de methode logisch in elkaar en de te nemen stappen zijn intuïtief en goed navolgbaar. Naast dat je inzicht krijgt of je studenten een leuke les hebben gehad en of ze iets hebben geleerd, kom je er ook achter wat ze leuk vonden en waarom. Belangrijker nog, Lesson Study geeft inzicht in wat de studenten geleerd hebben. Op welke momenten ze dat geleerd hebben en wat jij als docent goed hebt bedacht om dat voor elkaar te krijgen. Dan heb je conclusies gebaseerd op (observatie) data van de les die je net gegeven hebt. En ook dit is onderzoek doen.
Verrassende inzichten bewijs voor geslaagd onderzoek
Dit najaar ben ik van start gegaan met mijn derde Lesson Study groep van Windesheim stagiaires. De verrassende inzichten, die de Lesson Study uitkomsten vaak geven is, voor mij het bewijs dat het onderzoek doen geslaagd is. Lesson Study is een methode waarbij je het onderzoek niet alleen doet, maar gezamenlijk met andere docenten. Samen nadenken over de lesinterventies en didactische aanpak en vervolgens de les uitvoeren en kijken hoe de studenten reageren en de les ervaren. Ervaring is niet nodig, want er zijn op ons ROC Lesson Study procesbegeleiders die het geheel in goede banen leiden.
Lesson Study groep 1: Onderwerp, differentiatie in de les
Onderzoek idee: Wij vonden het als groep belangrijk onze kennis over differentiatie en de mogelijkheden hierin te verrijken. Het doel van het uiteindelijk onderzoek voor ons als docent was dan ook: Inzicht krijgen hoe studenten reageren op onderwijs op behoefte/niveau. Als laatste vonden wij het belangrijk om inzicht te krijgen op welke manier het effect heeft gehad op de houding van de leerling.
Conclusie uit het onderzoek: Uit deze resultaten kan je stellen dat differentiatie er juist wel of niet voor zorgt dat leerlingen de lesdoelen halen die door de docent aan hen gesteld zijn. Voor 6/12 leerlingen werkte dit positief, voor 1 leerling zelfs uitzonderlijk positief en voor 5 leerlingen pakte differentiatie minder goed uit als we kijken naar het behalen van de lesdoelen. Voor de meerderheid pakte de differentiatie op dit onderzoeksgebied positief uit.
Lesson Study groep 2: Onderwerp, webtool gebruik bij online lessen
Onderzoek idee: De bedoeling is dat we door het observeren van een mbo-klas, in dit geval niveau 2, nagaan of er een handige online tool is. Hierdoor kunnen we er achter komen of dit een tool is die vaker gebruikt kan worden tijdens onze eigen lessen als toekomstige docenten. Uiteindelijk is onze onderzoeksvraag geworden: zorgt de webtool LessonUp ervoor dat mbo-studenten van niveau 2 gemotiveerder zijn tijdens de les?
Onderzoek conclusie: Uit dit onderzoek is dus gebleken dat de webtool LessonUp geen invloed heeft gehad op de motivatie van mbo-studenten niveau 2.