Blog Marike | Dé onderzoekende docent
Als docent zitten ook wij tegenwoordig in een prestatiecultuur. Er wordt veel gevraagd en er zijn hoge verwachtingen. Dan is het best spannend om toe te moeten geven dat het soms moeilijk is om voor de klas te staan. Of dat het niet helemaal veilig voelt. Dit blog is een pleidooi voor de onderzoekende docent, die hulp durft te vragen en mét en ván elkaar wil leren en met trots zijn/haar groeiproces durft te laten zien. Hoe? Lees het blog van Marike van Weert.
Het eerste wat mij verteld werd, toen ik bijna 25 jaar geleden startte als docent op het toenmalige Ichthus College locatie vmbo in Enschede: “Wat er ook gebeurt in de les, zorg dat je altijd pauze houdt in de lerarenkamer”. Het tweede: “vmbo doe je niet alleen, dat doen we samen”!
Met vallen en opstaan groeide ik in het onderwijs
Mijn start als docent in die tijd heb ik als zeer waardevol ervaren. Deze school, die al sinds 1960 bestond stond bol van de kennis en ervaring van docenten die daar al heel wat jaren werkten. Zo herinner ik mij mijn eerste knokpartij in het lokaal. Ik werkte als docent handvaardigheid in de onderbouw en moest stevig ingrijpen. Vervolgens kreeg ik in de lerarenkamer een staand applaus van mijn collega’s. Het was leren op de werkvloer, mijn lerarenopleiding stelde voor mijn gevoel niets meer voor. De tips en trucs kreeg ik van mijn collega’s. Had ik hulp nodig, dan was er altijd een collega die bijsprong. De directeur stond in de pauze op het schoolplein, zodat hij de “jongens” een beetje in de gaten kon houden en wij een rustige pauze hadden…
Elke dag opnieuw was het onderzoeken en uitzoeken wat je nu weer het beste kon doen om de situatie in de les op te kunnen lossen. Oftewel: met vallen en opstaan werd ik groot.
Onderwijs enorm veranderd
De daaropvolgende bijna 25 jaar heb ik het onderwijs enorm zien veranderen. Zowel voor de leerling als de docent. Alles wordt prestatiegerichter en van de (startende) docent wordt steeds meer gevraagd. Niks rustige leerschool; het functioneren wordt elk jaar beoordeeld en al snel wordt er van je verwacht, dat je overal volwaardig in meedraait. Maar hierin is ook een positieve ontwikkeling te zien! Door al deze veranderingen is er ook meer aandacht voor docentprofessionalisering en onderwijsontwikkeling gekomen. En gelukkig wordt daarin steeds vaker ook de component “onderzoek “ meegenomen.
Docentprofessionalisering, onderwijsontwikkelingen én onderzoek
Zo ook op ROC van Twente. Hier werk ik met veel plezier als docent-onderzoeker bij het Practoraat Versterken Leerproces. Momenteel houd ik mij bezig met onderzoek naar docentprofessionalisering: wat is nodig om de docent zo uit te rusten dat zij onze doelgroepen, die ook steeds weer veranderen, op de juiste manier kunnen blijven begeleiden naar het diploma? Een mooie ontwikkeling, waarbij niet alleen ingezoomd wordt op de behoeften van docenten, maar ook op de effecten van de trainingen die ingezet worden voor docentprofessionalisering.
Weerstand door prestatiecultuur? Angst? Onveilig?
Toch merk ik dat er nog vaak weerstand is onder docenten om hiermee aan de slag te gaan. Misschien komt dat ook wel door de ontstane prestatiecultuur. Een stukje angst om toe te geven, dat het soms echt moeilijk is om voor de klas te staan of je niet veilig genoeg voelen om je hierin kwetsbaar op te stellen. Een gevoelig punt waarbij aandacht moet zijn voor de autonomie van de docent, maar ook voor de eisen die school aan een docent mag stellen.
Een veilige werkomgeving voor de student én de docent
Laten we binnen ROC van Twente niet alleen voor de studenten, maar ook voor de docenten een veilige leeromgeving scheppen. Om van én met elkaar te leren, zodat we in de toekomst niet meer spreken over “de docent” maar over “de onderzoekende docent” die met trots durft te laten zien hoe hij groeit en wat voor prachtig onderwijs hij maakt. Want zeg nou zelf: ook het mbo hoef je niet alleen te doen, dat doen we samen!