Versterken Leerproces
Het practoraat Versterken Leerproces werkt aan de vraag: hoe versterken we het leerproces van studenten om hen beter voor te bereiden voor deelname aan vervolgonderwijs, de arbeidsmarkt en de maatschappij?
Doel
Het practoraat VLP wil de betrokkenheid van studenten bij het beroepsonderwijs vergroten en het leerproces verbeteren. Dat doen we vanuit positieve psychologie: het geven van onderwijs vanuit talenten, passie en wat wél goed gaat. Zo krijgen studenten meer zelfvertrouwen, een beter zelfbeeld én trots op eigen kennis, kunde en beroep. Dat maakt het werken aan nieuwe vaardigheden en houdingen die studenten een stuk effectiever.
Onze onderzoeken
De doelgroep studenten is heel divers. Dit stelt hoge eisen aan de docenten. In onze onderzoeken experimenteren we met verschillende didactische of pedagogische benaderingen om deze leerlingen zo goed mogelijk te bereiken. Ook kunnen studenten onder begeleiding zelf hun onderwijs verbeteren. Daarnaast helpen we docenten oefenen met verschillende manieren van kennisdeling, reflectie en samenwerking.
Hierdoor willen we ervoor zorgen dat studenten en docenten betrokken zijn en zich prettig voelen op school, waardoor de leeropbrengsten verhoogd worden en schooluitval vermindert. We onderzoeken de ervaringen, halen de succesvolle elementen eruit en vertalen dit naar ons onderwijs in de klas.
Onderzoeksprojecten
Begeleiding van NT2 studenten door docenten
Studenten met een andere moedertaal die Nederlands als tweede taal (NT2) leren, kunnen een belangrijke bijdrage aan onze samenleving leveren. Hiervoor is het cruciaal dat ze goed opgeleid en begeleid worden. Het middelbaar beroepsonderwijs biedt veel kansen om hieraan bij te dragen, omdat beroepsgericht opleiden en verhogen van het taalniveau tegelijkertijd kunnen plaatsvinden. Het bieden van de juiste begeleiding aan studenten met een NT2-achtergrond blijkt echter in de praktijk nog vaak een zoektocht – zo ook op ROC van Twente. We hebben in kaart gebracht hoe docenten deze diverse doelgroep nu benaderen en begeleiden en welke aanknopingspunten er zijn om de kwaliteit van de begeleiding aan studenten met een NT2-achtergrond te verbeteren. In een opleidingsoverstijgende professionele leergemeenschap onderzoeken we welke kleinschalige interventies goed werken om de begeleiding aan studenten met een NT2-achtergrond te verbeteren.
Beoogde resultaten:
- overzicht krijgen van hoe studenten met een NT2-achtergrond door hun docenten ervaren en begeleid worden;
- overzicht krijgen van effectieve factoren in de benadering en begeleiding door docenten volgens studenten met een NT2-achtergrond;
- een stabiele opleidingsoverstijgende professionele leergemeenschap creëren die gezamenlijk experimenteert met interventies om de kwaliteit van de begeleiding aan studenten met een NT2-achtergrond te verbeteren;
- praktijkvoorbeelden geven van succesvolle onderwijsverbeteringen voor de begeleiding aan studenten met een NT2-achtergrond.
In dit project wordt samengewerkt met de MBO Colleges voor Loopbaanontwikkeling & Participatie, Hospitality & Wellness, Onderwijs, Sport & Welzijn, Creatieve Industrie & ICT en met de dienst Onderwijs & Kwaliteit.
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Sep van den Berg (sevandenberg@rocvantwente.nl).
Onderwijs verbeteren met studenten (Hack je les)
Bekijk hier het onderzoeksvoorstel voor Hack Je Les
Studenten hebben veel ideeën hoe hun opleiding verbeterd zou kunnen worden. Middels “Hack Je Les” worden studenten aangespoord om feedback te geven op hun onderwijs en om samen met docenten hun onderwijs te verbeteren.
Een reguliere les wordt voor één lesuur stopgezet en aan de studenten wordt gevraagd: Als je je opleiding opnieuw kon inrichten, hoe zou je dat dan doen? De opbrengst van deze brede inventarisatie wordt teruggekoppeld naar de opleiding, maar de studenten worden ook gestimuleerd om zelf in actie te komen. Op basis van hun eigen feedback schrijven de studenten in groepjes diverse actieplannen. Onder begeleiding van de studieloopbaanbegeleider (SLB’er) voeren de studenten hun actieplannen op zo’n kort mogelijke termijn uit. De actieplannen kunnen variëren van het verbeteren van een keuzedeel tot het aanpassen van een lesrooster of de manier waarop het curriculum is vormgegeven.
Het practoraat Versterken Leerproces onderzoekt hoe Hack je les in verschillende opleidingen geïmplementeerd wordt, welke onderwijsverbeteringen op basis van de feedback en actieplannen van studenten worden doorgevoerd en wat de implementatie van Hack je les oplevert voor studenten en docenten.
Beoogde resultaten:
- een klimaat scheppen en werkwijze realiseren waarin alle studenten zich vrij voelen kritisch te zijn over hun onderwijs en initiatief te tonen daar wat aan te doen;
- inzicht geven in wat studenten belangrijke verbeterpunten vinden en wat ze waarderen aan hun onderwijs;
- praktijkvoorbeelden geven van succesvolle onderwijsverbeteringen op basis van initiatieven van studenten.
In dit project wordt samengewerkt met de MBO Colleges voor Commercie & Ondernemen, Mens & Gezondheid, Bouw & Vervoer, Onderwijs, Sport & Welzijn en voor Creatieve Industrie & ICT, met de ROC Academie en met Hack Je Les.
Publicaties
- Ten Hagen (2022). Hack je les en de invloed hiervan op de betrokkenheid van studenten in vaktijdschrift Profiel nummer 5 p.17-19
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker onderzoeker Anneloes ten Hagen (atenhagen@rocvantwente.nl) voor meer informatie over de methode Hack Je Les of onderzoek naar Hack Je Les binnen ROC van Twente.
Positief Educatief Programma (PEP)
Het Positief Educatief Programma (PEP) is een – oorspronkelijk voor het basisonderwijs ontwikkelde – heleschoolbenadering gericht op het verhogen van het welbevinden en de betrokkenheid van leerlingen om hen zo tot fundamentele ontwikkeling te laten komen. Deze benadering, gericht op het verhogen van welbevinden en betrokkenheid van studenten door een heel onderwijsteam, wilden we ook toepassen op het mbo. Het doel van dit onderzoeksproject is om het implementatieproces en de (eerste) effecten van PEP binnen het mbo te evalueren.
Verschillende opleidingsteams zijn gestart met de implementatie van PEP. Docenten zijn vervolgens gaan experimenteren met verschillende didactische en/of pedagogische benaderingen om de mate van welbevinden en studentbetrokkenheid te vergroten. Middels interviews onder studenten en docenten zijn zowel het implementatieproces als de (eerste) effecten van PEP geëvalueerd. Deze evaluaties worden (a) door opleidingsteams gebruikt om vervolgkeuzes voor teamprofessionalisering te maken, en (b) door met PEP startende opleidingsteams gebruikt om het implementatieproces van PEP aan te passen aan hun behoeften.
Beoogde resultaten:
- vergroten van welbevinden en betrokkenheid onder docenten en studenten;
- verhogen van onderwijseffectiviteit door gedeelde visie en waarden;
- het implementatieproces van PEP aanpassen zodat dit aansluit bij opleidingsteams van ROC van Twente;
- docentprofessionalisering door gezamenlijk experimenteren met verschillende didactische en/of pedagogische benaderingen.
In dit project wordt samengewerkt met de MBO Colleges voor Hospitality & Wellness, Creatieve Industrie & ICT en Bouw & Vervoer en met het PEP-team.
Publicaties
- Goldberg et al. (2021). Positieve educatie in het mbo: Van ‘leerfabriek’ naar leren met PEP in ECBO Canon Beroepsonderwijs
- Van Weert & Van den Berg (2022). PEP in het mbo in vaktijdschrift Van12tot18
Website
Betrokkenheid van studenten verhogen met educatieve technologie (ism Edulab)
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Sep van den Berg (sevandenberg@rocvantwente.nl) of Marike van Weert (mvanweert@rocvantwente.nl) voor meer informatie over PEP en/of het onderzoeksproject binnen ROC van Twente.
Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS)
Bekijk hier het onderzoeksvoorstel voor SWPBS
Iedere school heeft de opdracht een veilig en respectvol pedagogisch klimaat te realiseren. Binnen de opleidingen Dienstverlening niveau 2 (Helpende zorg en welzijn, Medewerker sport en recreatie en Medewerker facilitaire dienstverlening) zijn docenten daarom begonnen met het toepassen van de principes van SWPBS. SWPBS staat voor School Wide Positive Behavior Support en verwijst naar een benadering die scholen gebruiken om positief gedrag te stimuleren en gedragsproblemen te voorkomen. Bijvoorbeeld door te focussen op drie positieve gedragsverwachtingen: ik kom op tijd, ik heb de juiste spullen bij mij en ik berg mijn telefoon op. Na 20 weken intensieve aandacht voor deze verwachtingen was 94% procent van de studenten op tijd in de les, had 99% van de studenten de juiste spullen bij zich en had 87% van de studenten zijn/haar telefoon opgeborgen tijdens de les.
Deze aanpak heeft als doel om schoolbreed en vanuit gedeelde waarden een veilig en respectvol pedagogisch klimaat te creëren dat alle studenten in staat stelt om optimaal te profiteren van het geboden onderwijs. Het practoraat Versterken Leerproces Niveau 2 onderzoekt hoe een programma als SWPBS kan worden geïmplementeerd in het onderwijs, hoe draagvlak kan worden gecreëerd binnen teams en onderzoekt de (eerste) ervaringen van de opleidingsteams met SWPBS.
Beoogde resultaten:
- realiseren van een positieve en veilige schoolomgeving waarin studenten zich ondersteund en gewaardeerd voelen;
- vermindering van probleemgedrag, incidenten en een verbeterde discipline binnen de school;
- verhoogde motivatie en betrokkenheid bij het leren door een positieve schoolomgeving te creëren en gedragsverwachtingen te verduidelijken.
In dit project wordt samengewerkt tussen drie opleidingen Dienstverlening niveau 2 uit het College voor Onderwijs, Sport & Welzijn en met het SWPBS Kenniscentrum Nederland.
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Anouk Braakhuis (abraakhuis@rocvantwente.nl) voor meer informatie over SWPBS en/of het onderzoeksproject binnen ROC van Twente.
Student-docentrelaties in het mbo
Bekijk hier het onderzoeksvoorstel voor Student-docentrelaties op het mbo in de schijnwerpers!
Vaak wordt er gezegd in het mbo dat de relatie met de student belangrijk is. Hoe zit dit? Binnen het basisonderwijs en voortgezet onderwijs is er meer onderzoek waaruit blijkt dat de kwaliteit van de relatie met de leerkracht of docent een belangrijke rol speelt in de ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen op school. Hoewel relaties met docenten voor oudere leerlingen net zo belangrijk – en in sommige gevallen zelfs belangrijker – zijn, is er nauwelijks onderzoek gedaan naar relaties tussen docenten en studenten in het MBO. In dit project onderzoeken we het belang van student-docentrelaties in het mbo. Allereerst maken we bestaande relatievragenlijsten geschikt voor het mbo. Vervolgens onderzoeken we de invloed van student-docentrelaties op het schools functioneren van studenten en welbevinden van docenten. Tot slot onderzoeken we hoe docenten met kleinschalige interventies hun relaties met studenten kunnen verbeteren.
Beoogde resultaten:
- het ontwikkelen van kwalitatief goede vragenlijsten die student-docentrelaties in het MBO in kaart brengen vanuit het perspectief van studenten en docenten;
- het ontwikkelen van verkorte versies van de student-docentrelatie vragenlijsten voor screeningsdoeleinden;
- inzicht in de effecten van student-docentrelaties op het schools functioneren van studenten;
- inzicht in de effecten van student-docentrelaties op het welbevinden van docenten;
- ontwikkeling van kleinschalige interventies voor docenten om relaties met studenten te verbeteren.
In dit project wordt samengewerkt met verschillende colleges binnen ROC van Twente, de Universiteit van Amsterdam en andere mbo-instellingen in Nederland.
Publicaties
- Toonen-van Hernen (2022). Student-docentrelatie in het mbo in vaktijdschrift Profiel
- Toonen-Van Hernen (2023). Mijn eigenaardige start in het mbo-onderwijs in column MBO Today
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Manon Toonen – van Hernen (mtoonen@rocvantwente.nl).
Afgeronde onderzoeksprojecten
Introductieprogramma
Om schooluitval door een verkeerd beroepsbeeld te voorkomen, is er binnen de opleiding Haarverzorging in 2018 een ontwerponderzoek uitgevoerd om het introductieprogramma voor eerstejaars studenten te verbeteren. Een docentenontwikkelteam (DOT) heeft de kernwaarden van de opleiding vastgesteld en op basis daarvan een nieuw introductieprogramma ontworpen. Het nieuw ontworpen introductieprogramma bevat daardoor niet alleen activiteiten die gericht zijn op kennismaking, maar ook activiteiten die de nieuwe studenten inzicht geven in welke kennis, vaardigheden en houdingen de komende jaren binnen de opleiding belangrijk zijn. Door het introductieprogramma op deze manier vorm te geven, krijgen zowel de studenten als de studieloopbaanbegeleiders een beter beeld van hoe de student binnen de opleiding past en wat er eventueel nodig is om hem/haar te begeleiden.
Resultaat:
- nieuw ontworpen introductieprogramma met een keuzemodel voor in te zetten activiteiten dat een basis biedt voor introductieprogramma’s voor andere opleidingen.
In dit project wordt samengewerkt met het MBO College voor Dienstverlening & Gastvrijheid.
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Sep van den Berg (sevandenberg@rocvantwente.nl).
Online onderwijs
Door de coronacrisis hebben docenten en studenten een overgang moeten maken van fysiek naar online onderwijs. Het doel van dit beeldvormende en exploratieve onderzoek is te inventariseren wat we van deze periode kunnen leren. Welke aspecten van online onderwijs werken goed?
Vijftien studenten en vijftien docenten van niveau 2, 3 en 4 zijn geïnterviewd over hun ervaringen met het huidige online onderwijs. Hierbij wordt expliciet gekeken naar de drie aspecten (1) welbevinden, (2) betrokkenheid en (3) student-docentrelatie.
Publicaties
- Zweers et al. (2020). De ervaringen met online onderwijs in Profiel Actueel, nummer 6, p. 5-7
Meer informatie?
Neem contact op met docent-onderzoeker Manon Toonen – van Hernen (mtoonen@rocvantwente.nl).
Werken met kleine(re) klassen?
Over de effectiviteit van onderwijs in kleine(re) klassen wordt al jarenlang gediscussieerd. Zijn kleine(re) klassen nu beter voor leerling en leraar, of niet? Ook in het mbo is deze discussie gaande. Verschillende opleidingen op ROC van Twente hebben de afgelopen jaren ervaring opgedaan met het werken in kleine(re) klassen. Zij zijn overwegend positief. Maar gaat dit verder dan intuïtie en onderbuikgevoelens? Dat hebben we onder leiding van de dienst Onderwijs en Kwaliteit onderzocht.
Onder leiding van de dienst Onderwijs & Kwaliteit werd er een professionele leergemeenschap gevormd met afgevaardigden van alle betrokken opleidingen die in schooljaar 2021-2022 met kleine(re) klassen werkten of wilden werken. Het practoraat werd betrokken om de ervaringen van de deelnemende teams te onderzoeken en mee te denken over het monitoren van de onderwijskwaliteit.
Publicaties
- Zweers et al. (2023). De infographic ‘Onderwijs in kleine(re) klassen: beter of niet?
- Leetink-Kruse et al. (2023). Samen leren over het werken met kleine(re) klassen in vaktijdschrift Profiel
- Kleinjan et al. (2023). Kleine(re) klassen, beter voor student en docent in vaktijdschrift Profiel
Samenwerking
Om continu te professionaliseren werken we veel samen met opleidingsteams uit verschillende colleges, de andere practoraten van ROC, de ROC Academie en het Masternetwerk. Daarnaast werken we met Positief Educatief Programma, Hack Je Les, Kenniscentrum SWPBS Nederland en de Universiteit van Amsterdam.
Leden
Inge Zweers Practor Lees meer
Anneloes ten Hagen Docent-onderzoeker Lees meer
Anouk Braakhuis Docent-onderzoeker Lees meer
Marike van Weert Docent-onderzoeker Lees meer
Manon Toonen Docent-onderzoeker Lees meer
Sep van den Berg Docent-onderzoeker Lees meer